donderdag 3 november 2011

Weet u wel wie ik ben...?!!

Dat is een kreet uit mijn jeugd.
Hij kwam uit de mond van mijn moeder. Wij woonden in een klein dorp in Gelderland en mijn vader had daar een baan bemachtigd op het gemeentehuis.
Die baan deed hij blijkbaar goed en dus maakte hij promotie.
Mijn moeder maakte dan ook promotie...
Omdat mijn vader o.a. behept was met het verschaffen van verordeningen had hij ook goede banden met de plaatselijke politie en B&W.
Allemaal heel aardig en in een klein dorp in de jaren 60, 70, begin 80 was dan je dan ook zomaar iemand, samen met de rest van de iemanden die dan notaris heetten of dokter of wethouder.
Je woonde in dezelfde straat.
Hoe heerlijk voor mijn moeder, die als middelste kind uit een straatarm gezin kwam.
Mijn oma was één van de vele Poolse jonge vrouwen die op goed geluk rond 1930 naar het westen trokken in de hoop werk te vinden.

Dat vond ze. Ze kwam uiteindelijk terecht in Brielle en kon aan de slag als hulp in de huishouding bij een gegoede familie. Je ráádt het al..de zoon des huizes ect. ect.
Ze kregen drie kinderen, waaronder mijn moeder.
Maar het geluk was niet van blijvende aard. Mijn opa kon vertrekken met zijn Poolse bruid uit Brielle en overleed aan een zware epileptische aanval en vlak na de oorlog zat mijn Poolse oma met drie kinderen in het Tukkerse Almelo, waar het gezin in de tussentijd blijkbaar was neergestreken.
Armoe troef. Mijn oma is nooit hertrouwd en heeft altijd werkhuizen gehad om rond te komen. De eindjes aan elkaar geknoopt en drie kinderen groot gebracht. Maar opgegroeid als ze was in het arme Polen was ze daar heel inventief in.
Mijn moeder kan dus wel rekenen op wat begrip van mij, als je dan als jong meisje met je neus in de boter valt en een gymnasium jongen treft.
Ze trouwen, ze verhuizen naar dat kleine dorp en krijg nou tieten, ze is de mevrouw van een heuse meneer!
Dat hebben we als gezin geweten. Twee maal per week kwam er de hulp. Mevrouw B.
Járen heeft deze vriendelijke vrouw bij ons het huis gedaan. Maar denk maar niet dat ik weet hoe haar voornaam is.
Mijn moeder sloeg wel een beetje door. Ze kreeg het in haar bol. Eerlijk is eerlijk. Ze ging zich voorstaan op haar naam. Vandaar de titel...weet u wel wie ik ben?!
Wij kinderen geneerden ons rot.
Helemaal toen het zo langzaam aan 1980 werd en de tijden heus flink begonnen te veranderen.
Waar wil ik heen met dit hele verhaal op een frugal blogsite?
Nou dat is het volgende.
Ik merk aan mijn moeder (mijn vader is inmiddels jaren geleden overleden) dat ze er nog steeds niet bij kan dat onze maatschappij niet alleen veranderd is in de sociale omgangsvormen, maar ook dat we het er financieel flink van langs krijgen door de aanhoudende crisis.
Ze blijft rondrijden in haar grote oude donkergroene Rover, die bij iedere beurt meer kost dan een goed tweedehandsje. Ze woont in haar eentje in een flink hoekhuis gehuurd van een makelaar met 4 slaapkamers, een enorme zolder en een garage waar je een kringloopwinkel in kan beginnen en koopt zich nog steeds helemaal leeg aan flateuze kleding. Maar... begrijpt niet dat ze iedere maand tekort komt. En dat met een inkomen (aow + pensioen) van ruim 1800.
Ik krijg het ook niet aan haar verstand gepeuterd. Het 'andere' geld is nu op (ooit een flink huis verkocht en gaan huren vanwege het gemak) en ze staat rood.
O jee en hemeltjelief...ik geloof dat we de 'erfenis' straks maar moeten weigeren ;-) want die zal dan een roodstandje zijn..
Mijn Poolse oma herrinner ik mij echter nog heel goed. Ik was tenslotte al in de dertig toen zij overleed.
Hoe ze van overgebleven aardappeltjes en wat sardientjes, een gesnipperd uitje en selderij uit eigen moestuintje de lekkerste krokante viskoekjes bakte.
Hoe ze met mij naar de Almeloose markt ging in de bus (de bus!! geweldig want daar zat ik nooit in) en daar vis kocht, nee niks koppen eraf. Ze maakte ze zelf schoon en van de koppen en staarten trok ze een bouillon. Die ging door de zeef en er dan verse groenten in. Verrukkelijk.
Ze kwam met een trommel zelfgebakken koekjes op bezoek en ze had geen heerlijker cadeau kunnen meenemen.
Ik heb nog altijd heimwee naar haar. Ze bleef dat Poolse meisje van het arme platteland en zag voortdurend de enorme hoeveelheid aan mogelijkheden die het leven bood om er wat van te maken.
Lapjes stof van de markt, werden jurken en rokken. Ze leerde mij en mijn zus geduldig breien en wat heb ik daar nu nog een plezier van.
Mijn moeder is een lieverd en heus ik snap het ook wel. Maar ze is 3 keer in haar leven zwaar overspannen geweest. Ze was en is altijd in strijd met de buren en de mensen van de kerk, want alles is toch een soort concurentie.
Ze snapt ook niet zo goed dat zowel mijn broers, als mijn zus en ik allemaal een hang hebben naar eenvoudig leven. Grappig eigenlijk, dat we dat allevier hebben!
Met een minzame lach doet ze dat af als een nostalgische neiging naar romantiek.
Ze zegt er echter wel bij; 'Zo leuk was het vroeger allemaal niet hoor!'
En dat geloof ik direct.
Maar het is geen hang naar nostalgisch gefreubel, het is geen luxehobby om je stroommeter bij te houden en jezelf los te weken van de consumptiemodus waarin je bent groot gebracht.
Het moet wel, want anders kom je niet rond, krijg je je hypotheek niet betaald en kan je je kinderen niet fatsoenlijk een studie laten afronden.
Maar gelukkig zijn we wel. Allevier. We lachen ons na een paar Aldiwijntjes en een schaal bitterballen met mosterd nog steeds een deuk om sommige dingen van vroeger. Heel soms zeggen we tegen elkaar: Weet u wel wie ik ben?!
Dat weten we inmiddels. Van mijn moeder weet ik het nog steeds niet...



8 opmerkingen:

  1. Ik kan me goed voorstellen dat dat van je moeder ook weer een tegenreactie is tegen het leven van haar moeder, maar het gaat zo natuurlijk niet de goede kant op. Ik zou geloof ik nog maar eens proberen om het haar aan het verstand te praten, want zou ze bijvoorbeeld wel 'kunnen leven' met een eenvoudige begrafenis? Als ze zelf geen middelen meer heeft, dan komt dat op jullie schouders terecht en dat is behoorlijk duur. Dat zou misschien nog een argument kunnen zijn dat een gevoelige snaar raakt bij iemand die wel waarde hecht aan het uiterlijke.

    Overigens is dit niet bedoeld als vervelende kritiek ofzo, hoewel ik anders in elkaar steek, kan ik me ook nog uit ons dorp herinneren hoeveel aanzien bv de dominee had. Ik kan me voorstellen dat je van zo'n soort reputatie niet makkelijk afstand doet, zeker niet als je voor je gevoel uit de armoede bent opgeklommen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Die begrafenis wordt een crematie met alle toeters en bellen. Dat is ondergebracht bij een verzekeraar. Bij het overlijden van mijn vader bleek dit een betrouwbaar goed georganiseerd bedrijf te zijn. Dus daar hoeven we ons geen zorgen om te maken. We zijn trouwens met z'n vieren goed in staat om wie dan ook in de familie fatsoenlijk de laatste eer te brengen als het erop aankomt, want dit soort dingen is vaak beter door de oudere generatie geregeld als door de jongere. Dat hebben we met z'n vieren zelfs al eens besproken. (we zijn erg close)
    Ik moet nog zien wie van mijn neven en nichten hiervoor verzekerd is. Voor mensen in de twintig is dit vaak een hele ver van hun bed show. En laten we maar hopen dat dit ook zo blijft btw.
    Ik vind je kritiek niet vervelend, maar juist heel treffend. Heb net als jij, heel veel begrip voor de kijker waardoor mijn moeder de wereld ziet.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zouden jullie de genen van je poolse oma hebben?Groeten Izerina

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Je moeder heeft destijds het aanzien en de rijkdom die daarmee gepaard ging met beide handen aangegrepen. Wat te begrijpen is als ik hoor hoe arm haar moeder het had. Aanzien en welvaart weer moeten afstaan kan moeilijk zijn als je er aan verknocht bent, en ook wel een beetje je status er aan ontleent. En zeker die generatie is nog opgevoed met ontzag voor de beter opgeleidde mens, mensen met een beroep met aanzien.
    Je moeder heeft zich d.m.v je vader ontworsteld aan een armer milieu en piekert er niet over om een stap weer terug te doen. Verklaarbaar maar kan me voorstellen dat jullie (de kinderen) hier niet altijd blij mee zijn. De tijden zijn veranderd maar je moeder verandert niet mee. Als dat voor de kinderen vervelende financiële consequenties heeft is dat niet zo leuk, en zal het moeilijk worden om je moeder te laten inzien dat de tijd van welvaart voorbij is. En dat iedereen een stapje terug moet doen.
    Succes.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Tanya,
    wat een mooi stukje. Goed dat je je moeder begrijpt en zelf met enige humor kan terugkijken op bepaalde dingen.
    Dat roodstaan is wel een dingetje, maar ook weer heel lastig. Je moeder een financieel vingertje voorhouden, áls dat al helpt.
    Maar misschien moet het wel heel voorzichtig.
    Verder ook prachtig hoe de levensstijl van je oma is blijven hangen en uiteindelijk tot grote voorbeeld is geworden.
    Gelukkig maar.
    Warme groet uit de casa!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat heb je dit geweldig mooi geschreven. Je hebt er talent voor. Zoals je je moeder beschrijft, maar ze is vast wel lief hoor en wat fijn dat je zulke mooie herinneringen hebt aan je oma.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Een prachtig stukje, met warmte geschreven.

    Hoe weet je eigenlijk dat je moeder rood staat? Vindt ze dit een probleem? Als ze er problemen mee heeft, zou dat een aanknopingspunt kunnen zijn om samen te kijken hoe ze de tering naar de nering kan zetten. Geef de schuld vooral niet aan haar, zeg niet dat ze verkwistend is, maar leg de schuld bij de crisis. Daar ligt ook zeker een deel van de oorzaak.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Bijzonder dat zoiets een gevleugelde uitdrukking kan worden!

    BeantwoordenVerwijderen